Ανεργία και Επιχειρηματικότητα, Ιωάννα Ν. Τριπερίνα, Ψυχολόγος BSc. MSc. CleverCareer

Είναι 25-35 ετών, άνεργοι, ή επιχειρηματίες ανάγκης, ή ευκαιριακά απασχολούμενοι. Έχουν υψηλά τυπικά προσόντα, καλές σπουδές στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, πτυχία, μεταπτυχιακά, ξένες γλώσσες, και άλλα ουσιαστικά προσόντα. Έχουν καθόλου έως ελάχιστα εισοδήματα. Ζουν με τους γονείς τους. Βγαίνουν, διασκεδάζουν, ταξιδεύουν και ντύνονται σαν να έχουν πολύ υψηλότερα εισοδήματα. Πιστεύουν στον εαυτό τους και είναι αισιόδοξοι για το μέλλον τους, για το μέλλον της κοινωνίας είναι απαισιόδοξοι. Δεν δέχονται να συμβιβαστούν με το βασικό μισθό των 700 ευρώ και να εργαστούν σε θέσεις κατώτερες των προσόντων τους. Θα ήθελαν να έχουν μια θέση στο δημόσιο. Οι τέλειες αντιθέσεις, μια πλήρης σύγχυση, ένα μπέρδεμα. Για αυτό και πολύ επιτυχημένα χαρακτηρίζονται χλιδάνεργοι. Καμιά άλλη λέξη δεν θα μπορούσε να περιγράψει καλύτερα αυτή την αντιφατικότητα.

Οι χλιδάνεργοι έχουν κατηγορηθεί ότι επιβαρύνουν την παραγωγική διαδικασία, με ό,τι αρνητικές οικονομικοκοινωνικές συνέπειες έχει αυτό. Συγχρόνως όμως πρόκειται για μια ομάδα που δεν είναι ευπρόσδεκτη στους κόλπους των επιχειρήσεων – συχνά μένουν εκτός διαδικασιών επιλογής, χαρακτηριζόμενοι ως έχοντες υπερβολικά προσόντα (overqualified).

Οι χλιδάνεργοι είναι μια συμπαθής κοινωνική ομάδα που μοιραία έγινε το απόστημα της ελληνικής κοινωνίας, η οποία παραπατάει ανάμεσα στις αντιφάσεις της. Ως κοινωνικό φαινόμενο θα έπρεπε να μας απασχολήσει σε σχέση με το πώς μεγαλώνουμε τα παιδιά μας, ως γονείς, δάσκαλοι, κοινότητα, κοινωνία κτλ. Ζούμε σε κατάσταση οικονομικού πολέμου, αλλά δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει. Όλοι γύρω μας προσπαθούν να ωραιοποιήσουν την κατάσταση, να την δουν μέσα από χρωματιστά γυαλιά. Αυτή παραμένει η ίδια. Οι αξίες έχουν εκφυλιστεί. Οι διέξοδοι είναι περιορισμένες. Οι δυνατότητες για δημιουργία συρρικνωμένες. Οι άνθρωποι δυσκολεύονται να κάνουν όνειρα, πρωτίστως φοβούνται ότι δεν θα μπορέσουν να τα υλοποιήσουν ποτέ. Σκέτος πόλεμος δηλαδή, αλλά δεν το ξέρουμε. Εάν το αναγνωρίζαμε, θα γινόμαστε ετοιμοπόλεμοι. Θα παίρναμε το «τουφέκι», και στ’άρματα, στ’ άρματα μπορεί να αναδεικνυόταν και κάποιος ήρωας, που τόσο λείπουν από την εποχή μας. Πολλοί παρατηρούν ότι δεν υπάρχουν ηγέτες να συντονίσουν τις μάζες που είναι έτοιμες για αλλαγή. Εάν οι μάζες αντιλαμβάνονταν ότι ζούμε συνθήκες πολέμου θα αναδείκνυαν τους ηγέτες. Όμως οι γονείς χαϊδεύουν τα παιδιά τους, τα προφυλάσσουν στην ασφάλεια του οίκου τους, τα χαρτζιλικώνουν και τους λένε «εγώ είμαι εδώ», με ενοχικά χτυπήματα στον ώμο. Οι δάσκαλοι έχουν πολλές προσωπικές έγνοιες για να ασχοληθούν με τους μαθητές τους. Η κοινότητα είναι πολύ μακριά από τα παιδιά, και η κοινωνία έχει χάσει τα αυγά και τα πασχάλια της.

Μ’ όλα αυτά, τα παιδιά δεν ζουν στον κόσμο, ζουν στον κόσμο τους. Βραχυπρόθεσμα έχουν το όφελος του να ελπίζουν σε ένα καλύτερο αύριο για τους εαυτούς τους. Το αύριο αυτό αργεί να έρθει, και ίσως μάλιστα δεν πρόκειται να έρθει, γιατί δεν επιδιώκεται, δεν ΔΙΕΚΔΙΚΕΊΤΑΙ. Αντί αυτού, το ΕΛΠΙΖΟΥΝ (μοιρολατρία). Μακροπρόθεσμα τα παιδιά (οι χλιδάνεργοι) απογοητεύονται, αποδυναμώνονται, αποθαρρύνονται, συνειδητοποιούν τον «ετεροφωτισμό» τους, χάνουν την αυτοπεποίθησή τους, κλείνονται στον εαυτό τους, απελπίζονται (χάνουν τη χλιδή και μένουν ηττημένοι άνεργοι). Στα πλαίσια της ανάληψης των προσωπικών του ευθυνών, ο χλιδάνεργος χρειάζεται να γίνει περισσότερο ρεαλιστής, να δει κατάματα την πραγματικότητα. Ίσως μέχρι τώρα επιλέγει να κάνει αντίσταση στην κακή πραγματικότητα ασκώντας κριτική από έξω, αφ’ υψηλού. Με αδράνεια επιδιώκει τη βελτίωση, η οποία είναι ανέφικτη με αυτό τον τρόπο. Μόνο η δράση φέρνει αλλαγή. Και η δράση ξεκινάει από ένα βήμα, και βήμα το βήμα, φτάνει στην πλήρη ανάπτυξή της. Και η αλλαγή έρχεται μέσα από τα ίδια τα πράγματα, δεν μπορεί να επιβληθεί από έξω. Δηλαδή, να ξεχάσει κανείς την επαγγελματική αποκατάσταση σε μια θέση που σχετίζεται με το μεταπτυχιακό στην ιστορία τέχνης που σπούδασε στο Λονδίνο και να εργαστεί ως πωλητής με 700 ευρώ; Για ξεκίνημα, στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, αυτό φαίνεται ότι θα ήταν μια λειτουργική απόφαση. Όντας κανείς μέσα στην αγορά εργασίας, δικτυώνεται, αν μη τι άλλο. Να το κάνει όμως σύμφωνα με την φιλοσοφική έννοια του dasein. Δηλαδή, γνωρίζοντας πού βρίσκεται, και στοχεύοντας πέρα από αυτό, επιδιώκοντας να γίνει αυτό που δεν είναι ακόμα. Να το κάνει, όντας μέσα στον κόσμο, ενώ συγχρόνως να μετατρέπει τον κόσμο.

Εξάλλου, η πιο σημαντική δεξιότητα στην εποχή μας είναι η προσαρμοστικότητα, η ευελιξία. Χωρίς αυτήν ακόμα και ο πιο λειτουργικός άνθρωπος, εάν μείνει στάσιμος για διάστημα δύο ετών, θα έχει μείνει πίσω. Προσαρμοστικότητα σημαίνει να κάνω επαναπροσανατολισμό των επαγγελματικών μου στόχων, αναγνωρίζοντας τις νέες ευκαιρίες και τους περιορισμούς της αγοράς. Οι σπουδές είναι απόκτηση παιδείας, καλλιέργειας και όχι απαραιτήτως επαγγελματικής ταυτότητας. Μπορώ να τις συνδυάσω με άλλου είδους δια βίου εκπαίδευση και να επαναπροσανατολιστώ σε τομείς με μεγαλύτερη απορροφητικότητα εργατικού δυναμικού, οι οποίοι συγκεντρώνουν εκ νέου το ενδιαφέρον μου.

Η νέα γενιά δεν έχει μάθει να υποφέρει, να δυσκολεύεται, να προσπαθεί, να αγωνίζεται. Είναι η γενιά του γρήγορου και έτοιμου πιάτου. Όμως η πραγματική ζωή δεν είναι έτσι. Η πραγματική ζωή είναι ένας αγώνας δύσκολος που σε φέρνει αντιμέτωπο με πολλές ματαιώσεις και διαψεύσεις. Εάν φιλοσοφήσουμε τη ζωή διαφορετικά έχουμε κάποιες πιθανότητες επιβίωσης. Σίγουρα όχι χλιδάτης επιβίωσης, αλλά τουλάχιστον μιας επιβίωσης με προσωπικό νόημα.

Copyright, 13.3.2010, Ιωάννα Ν. Τριπερίνα. Μόνο με την έγγραφη άδεια της συγγραφέως επιτρέπεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος έργου με οποιοδήποτε τρόπο - έντυπο, ηλεκτρονικό, ηχητικό ή οπτικό - ή μορφή - τμηματικά ή περιληπτικά.

Αυταπασχόληση με επιχειρηματικές δεξιότητες

Η εργασία για τον άνθρωπο στις μέρες μας έχει αλλάξει περιεχόμενο και μορφή. Η τεχνολογική επανάσταση καθόρισε το περιεχόμενο και τη μορφή της, προσδίδοντάς της τα χαρακτηριστικά της ανεξαρτησίας, της γοργής αλλαγής και της πολυπλοκότητας. Ο άνθρωπος όμως φαίνεται ότι δεν έχει προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και αναμένει από την εργασία τα χαρακτηριστικά που είχε μετά τη βιομηχανική επανάσταση, δηλαδή εξάρτηση, μονιμότητα, σταθερότητα, ασφάλεια. Αυτό φαίνεται ότι του δημιουργεί πολλά προβλήματα, επηρεάζοντας τη δυνατότητα απασχόλησής του, την απόδοσή του στην εργασία, την ικανοποίηση που εισπράττει από αυτή και την ισορροπία μεταξύ της προσωπικής και της εργασιακής – κοινωνικής του ζωής.

Μερικές παρατηρήσεις από την εμπειρική λειτουργία του κόσμου μας και την πρόοδο της επιστήμης, θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε καλύτερα το πλαίσιο μέσα στο οποίο καλείται ο σύγχρονος άνθρωπος να εξελίξει τη σταδιοδρομία του με σκοπό να ευχαριστιέται τη ζωή και την εργασία και να είναι αποτελεσματικός, για καλό δικό του και καλό του κοινωνικού συνόλου.

Στις σύγχρονες μορφές απασχόλησης συγκαταλέγονται η σύνταξη και η ανεργία.

Μια συγκριτική θεώρηση των σύγχρονων μορφών απασχόλησης οδηγεί στη διαπίστωση ότι η μισθωτή απασχόληση περιορίζεται ενώ αυξάνεται ο ανταγωνισμός και η αλληλεπίδραση μεταξύ των μορφών απασχόλησης, συνεπώς αυξάνεται η αστάθεια και η κινητικότητα. Στην εποχή μας κυριαρχεί ο πολυεπαγγελματισμός, η πολυδραστηριότητα των απασχολούμενων. Στο σύγχρονο μοντέλο επαγγελματικής σταδιοδρομίας η εργασία εναλλάσσεται με την ανεργία, την κατάρτιση και την άδεια (μητρική, φοιτητική, στρατιωτική).

Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, οι άνθρωποι στις μέρες μας χρειάζεται να αναπτύσσουν δεξιότητες απασχολησιμότητας, όπως

Όμως, πόσο εύκολο είναι να ξεριζώσει ο νεοέλληνας πεπαλαιωμένες αντιλήψεις για τη μόνιμη θέση εργασίας; Κι όταν αναφέρομαι στη «μόνιμη θέση», μην έρχεται στο μυαλό σας μόνο ο δημόσιος τομέας. Ακόμα και στον ιδιωτικό τομέα, οι εταιρίες προσφέρουν στα στελέχη τους και στους εργαζόμενούς τους με τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, σχετική σταθερότητα και ασφάλεια, με αντάλλαγμα την αφοσίωση και την εξάρτησή τους από αυτές. Είναι ριζωμένη στο νεοέλληνα η αντίληψη της εργασίας που «προσφέρεται» με το ανάλογο τίμημα σε κάθε περίπτωση. Θεωρώ ότι αυτό το τίμημα περιλαμβάνει αναπόφευκτα το βόλεμα και τη διαφθορά, ως και τον εθισμό στην εργασία (γιάπηδες, workaholics) για την επίτευξη υψηλών στόχων. Ο σύγχρονος Έλληνας θα χρειαστεί να αλλάξει αντιλήψεις για την εργασία, ώστε να διευκολυνθεί να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Οι νέες αντιλήψεις περιλαμβάνουν τη διεκδίκηση της εργασίας με όλους τους δυνατούς τρόπους και τη δημιουργική διαμόρφωση της εργασίας με βάση τις προσωπικές δυνατότητες του καθενός.

Σπουδές, επαγγελματικός προσανατολισμός, επάγγελμα

"Σπουδάζω επάγγελμα και το αναζητώ στην αγορά εργασίας ή σταδιακά ενσωματώνομαι στην αγορά εργασίας καθώς διασυνδέονται οι σπουδές με την παραγωγή;"

Ο Νεοέλληνας έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις σπουδές. Επιθυμούσε και συνεχίζει να επιθυμεί τα παιδιά του να σπουδάσουν στα Πανεπιστήμια, να εφοδιαστούν με όλες τις απαιτούμενες γνώσεις για να βγουν στην αγορά εργασίας. Τελικά, τα περισσότερα παιδιά σπούδασαν επάγγελμα και σήμερα δυσκολεύονται να το αξιοποιήσουν, και κυρίως πίστεψαν ότι αυτό είναι το καλύτερο που έχουν να κάνουν. Όμως, η γραμμική θεώρηση των σπουδών, ως προδρόμου μιας συγκεκριμένης επαγγελματικής σταδιοδρομίας, έχει ήδη εκ των πραγμάτων εκλείψει. Αυτή η γραμμική θεώρηση των σπουδών και του επαγγέλματος, όπως έχουν τα πράγματα σήμερα, μπορεί να έχει εφαρμογή σε τεχνολογικά επαγγέλματα, κι αυτό μόνο για το λόγο ότι έχουν κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα, και όχι επειδή έχουν αντικειμενική αξία. Κατά τα άλλα, οι σπουδές είναι περισσότερο αναγκαίο να είναι σπουδές ζωής, να σε μαθαίνουν πώς να μαθαίνεις, να σου καλλιεργούν επιχειρηματικές δεξιότητες, να σε προετοιμάζουν για πολλά και διαφορετικά πράγματα, όπως για τον πολυεπαγγελματισμό και την πολυδραστηριότητα, χωρίς αυτό να είναι λύση ανάγκης. Υπό αυτό το πρίσμα οι σπουδές σε επίπεδο δευτοροβάθμιας κατευθύνονται από το γενικό προς το ειδικό, όσο εξελίσσονται, ενώ περιλαμβάνουν βάσεις, θεμέλια γνώσεων, γενικότερη παιδεία, που αποτελούν το υπόβαθρο για να χτιστούν αργότερα οι συγκεκριμένες γνώσεις που απαιτούνται σε κάθε τομέα. Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση οι σπουδές ξεκινούν από το όλο προς το μέρος, δηλαδή πιο γενικές στην αρχή ενώ εξειδικεύονται στη συνέχεια καθώς εξελίσσονται με τη διασύνδεση των σπουδών και της αγοράς εργασίας - παραγωγής. Ο τομέας της εργασίας, σε σύνδεση με τα πανεπιστήμια, παίζει ταυτόχρονα και το ρόλο της κατάρτισης, σύμφωνα με τις ιδιαίτερες ανάγκες και τους στόχους του κάθε φοιτητή, έτσι όπως μεθοδεύεται μέσα από προγράμαμτα πρακτικής άσκησης και εξειδίκευσης. Έτσι, έχουμε πιο συγχρονισμένα και καλύτερα αποτελέσματα επαγγελματικής αποκατάστασης, ενώ σπαταλούμε λιγότερο χρόνο και χρήματα. Είναι εξάλλου βασικό να αντιληφθούμε τις σπουδές ως μία διαδρομή, η οποία δεν ξεκινάει από το σχολείο για να ολοκληρωθεί με το επάγγελμα, αλλά διαρκεί σε όλη την πορεία της ζωής, άλλοτε με το χαρακτήρα της εκπαίδευσης και άλλοτε με το χαρακτήρα της κατάρτισης και της δια βίου μάθησης.

Η θεωρία της θετικής ψυχολογίας του Seligman και η θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης του Gardner έριξαν νέο φως στις δυνατότητες του ανθρώπου, οι οποίες δεν καλλιεργούνται μόνο στο σχολείο με την απόκτηση των παραδοσιακών γνώσεων, ούτε αφορούν ένα δύο κλασικούς τομείς. Καλύπτουν όλο το φάσμα της δράσης του σύγχρονου ανθρώπου, ενώ αξίζει να τις προσεγγίσει κανείς ως προς το πώς και όχι ως προς το τι. Πώς κάνω οτιδήποτε κάνω και όχι τι κάνω. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι δεν έχει τόσο σημασία τι δουλειά κάνω, αλλά πώς κάνω τη δουλειά που κάνω, για να είμαι αποτελεσματικός και ευχαριστημένος. Και φυσικά γιατί την κάνω: η αναζήτηση του προσωπικού νοήματος.

Οι περισσότεροι Έλληνες σήμερα μάλλον θεωρούν την ιδέα να γίνουν επιχειρηματίες μια λιγότερο επιθυμητή επιλογή καριέρας. Ένας σοβαρός λόγος για αυτό είναι ότι η δημιουργία νέων επιχειρήσεων δεν θεωρείται κατάλληλος τρόπος για να γίνει κάποιος πλούσιος, πράγμα που αποτελεί το όνειρο της πλειονότητας των ανθρώπων. Ένας άλλος λόγος είναι ότι ο σύγχρονος επιχειρηματίας δεν έχει το κύρος που έχει το στέλεχος μιας επιχείρησης, ενώ υπάρχει διάχυτη η εντύπωση ότι οι επιχειρηματίες φοροδιαφεύγουν. Η αποφυγή της ανάληψης ρίσκων, η έλλειψη καινοτόμου διάθεσης, ο φόβος της αποτυχίας και η ελλιπής κοινωνική υποστήριξη, είναι παράγοντες της ανθρώπινης συμπεριφοράς που δεν ενθαρρύνουν την επιχειρηματικότητα. Εξάλλου, όλες οι βαθμίδες εκπαίδευσης δεν ασχολούνται με την προετοιμασία ή την ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας. Για λόγους σαν και αυτούς, η επιχειρηματικότητα κατά κύριο λόγο είναι λύση ανάγκης στην Ελλάδα και όχι λύση επιλογής, δεδομένου μάλιστα ότι δεν ενθαρρύνεται ή διευκολύνεται από τους νόμους και τις πολιτικές του Ελληνικού κράτους.

Φαίνεται όμως ότι η επιχειρηματικότητα είναι η κατεύθυνση προς την οποία προτρέπει τον άνθρωπο η εποχή μας. Η ανεργία μαστίζει, είτε αφορά χλιδάνεργους, είτε απολυμένους, είτε ακατάλληλα, αχρείαστα πλέον τυπικά προσόντα.

Η ανεργία μετριέται με διάφορους δείκτες. Ένας ρηξικέλευθος δείκτης είναι η διάθεση εργασίας. Κατά κάποιον τρόπο και κατά μίαν έννοια, ο άνθρωπος που επιθυμεί εργασία, έχει πάντοτε εργασία: ακόμα και μια άτυπη εργασία με σκοπό το οικονομικό όφελος, τη δημιουργία μιας δραστηριότητας με σκοπό το οικονομικό όφελος, μη αμειβόμενη οικιακή εργασία, την παραγωγή αγαθών ή υπηρεσιών για ατομική ή οικογενειακή κατανάλωση, κ.α.

Ανεργία υπάρχει όταν αναφερόμαστε στη μισθωτή απασχόληση. Με αυταπασχόληση δεν υπάρχει ανεργία. Αλλά πώς ξεκινάει την αυταπασχόληση κάποιος που δεν έχει κεφάλαιο; Και πώς επιβιώνει οικονομικά ο αυταπασχολούμενος σε μια τόσο στενόχωρη αγορά; Εδώ οι οικονομολόγοι προτείνουν να αξιοποιηθούν εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης, όπως Τραπεζικά δάνεια, Leasing, Venture Capital, Factoring, Ομολογιακά δάνεια, ΕΤΕΑΝ, Ασφάλιση πιστώσεων, Νέος επενδυτικός νόμος, ΕΣΠΑ, ΕΠΑΝ, Business angels, Θερμοκοιτίδες επιχειρήσεων και τεχνολογικά πάρκα, ΝΕΧΑ, ΤΑΝΕΟ. Η κοινωνική επιχειρηματικότητα, επίσης, είναι ένας εναλλακτικός τρόπος χρηματοδότησης χαμηλού ρίσκου και τα πολύ ενδιαφέροντα Crowdfunding. Παράλληλα, υιοθετώντας και μια νέα φιλοσοφία ζωής, έναν νέο τρόπο ζωής με διαφορετικές προτεραιότητες από τις συνηθισμένες της καταναλωτικής κοινωνίας, ο αυταπασχολούμενος διαμορφώνει ευνοικότερες προυποθέσεις για την επιβίωση και την επιτυχία του.

Από καθαρά ψυχολογική άποψη, η αυταπασχόληση δίνει λύση στην ανεργία και σε άλλα κοινωνικά και προσωπικά θέματα. Με κατάλληλη προετοιμασία και υποστήριξη, ο αυταπασχολούμενος μπορεί να λύσει τα δεσμά της εξάρτησής του από προβληματικές σχέσεις (οικογενειακές, διαπροσωπικές, επαγγελματικές, κοινωνικές). Η εμπειρία μου περιλαμβάνει γυναίκες που κατάφεραν να φύγουν από τα δεσμά της ενδοοικογενειακής βίας με την ενδυνάμωσή τους για αυταπασχόληση, νέους που ενδυναμώθηκαν να κάνουν κάτι δικό τους και βγήκαν από το φαύλο κύκλο της κατάθλιψης της ανεργίας τους, ανθρώπους που η καινοτόμος διάθεσή τους αυξάνει την αισιοδοξία μας για την εξέλιξη ενός καλύτερου κόσμου, την προαγωγή της επιστήμης, τη βελτίωση της ζωής κάποιων. Με κατάλληλη στήριξη η αυταπασχόληση τονώνει την αυτοπεποίθηση και μπορεί να οδηγήσει σε πολύ καλά αποτελέσματα, προσωπικά και κοινωνικά. Αυτή η αυταπασχόληση χρειάζεται ευρείες επιχειρηματικές δεξιότητες (επικοινωνίας, επίλυσης προβλημάτων, ευελιξίας, δημιουργικότητας, προσαρμοστικότητας, ανθεκτικότητας) οι οποίες μπορούν να καλλιεργηθούν για να ξεμπλοκάρουν τυχόν αναστολές, επιφυλάξεις και φόβους, για να ενδυναμώσουν και να παρακινήσουν να οργανωθεί ένα αποτελεσματικό προσωπικό σχέδιο δράσης.

Copyright, 5.9.2012, Ιωάννα Ν. Τριπερίνα. Μόνο με την έγγραφη άδεια της συγγραφέως επιτρέπεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος έργου με οποιοδήποτε τρόπο - έντυπο, ηλεκτρονικό, ηχητικό ή οπτικό - ή μορφή - τμηματικά ή περιληπτικά.

Για τη διάσωση των μικρομεσαίων επιχειρηματιών

Ανέκαθεν πολλοί είναι αυτοί που θέλουν να σώσουν την Ελλάδα και τους Έλληνες. Για όλους υπάρχει μια δεύτερη ευκαιρία, διατείνονται, έτσι και για τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες (το 99.9% των ελληνικών επιχειρήσεων είναι μικρομεσαίες και απασχολούν το 87% του εργατικού δυναμικού). Όπου όμως υπάρχουν πολλοί σωτήρες-διαμεσολαβητές, αυξάνονται ραγδαία κι εκείνοι που αναμένουν (στο ακουστικό τους) να σωθούν - κοινώς κάθονται στα αυγά τους ως όρνιθες που ούτε καν γνωρίζουν ποιος είναι ο πτηνοτρόφος. Και πού είναι τότε η κριτική σκέψη, η ελευθερία και η ευθύνη; Υπάρχει άραγε δεύτερη ευκαιρία για να επαναλάβει κανείς λίγο περισσότερο ή λιγότερο από τα ίδια; Η έννοια της ευκαιρίας, ανεξαρτήτως πρώτης και δεύτερης, είναι η κατάλληλη; Και τι θέση έχουν σε όλα αυτά το στίγμα της αποτυχίας και ο φόβος του κινδύνου (αλλιώς, ανάγκη ελέγχου των πραγμάτων); Μάλλον υπαρξιακή.

psychological approaches to entrepreneurship & micro, small and medium-sized enterprises:

Copyright, 18.5.2017, Ιωάννα Ν. Τριπερίνα. Μόνο με την έγγραφη άδεια της συγγραφέως επιτρέπεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος έργου με οποιοδήποτε τρόπο - έντυπο, ηλεκτρονικό, ηχητικό ή οπτικό - ή μορφή - τμηματικά ή περιληπτικά.

Από τη συμμετοχή μου στο Ευρωπαικό Δίκτυο Έγκαιρης Προειδοποίησης και 2ης Ευκαιρίας Επιχειρήσεων, 18 Μαίου 2017, Αίγλη Ζαππείου, Αθήνα, photo credit I.N.Triperina

Πρόσωπα επικοινωνίας / Πιστοποιημένοι εκπαιδευτές / coaches

Ιωάννα Ν. Τριπερίνα

Ψυχολόγος BSc MSc

Σοφία Ν. Τριπερίνα

Σύμβουλος Οργάνωσης Δια Βίου Μάθησης

Σύμβουλος Επιχειρηματικότητας

Ιωάννα Ν. Τριπερίνα, Ψυχολόγος BSc MSc

Έδρα CleverCareer: Γληνού Δημ. 38, 32200 Θήβα, Βοιωτία, Ελλάδα | T. +302262302619 | K. +306977702872

gmail: ioannatriperina

Υπηρεσίες | Βιογραφικό | Άρθρα | Επικοινωνία

Χαιρόμαστε να συνδεθούμε μαζί σας