Business Therapy, Business Therapy in Greece, Ioanna N. Triperina, Psychologist BSc. MSc. CleverCareer

Εξισορρόπηση Επαγγελματικής και Προσωπικής Ζωής

// μεταβαίνοντας στην ψηφιακή αποσύνδεση και την τετραήμερη εργασία //

Το «δικαίωμα στην ψηφιακή αποσύνδεση» είναι η δυνατότητα του εργαζομένου να αποσυνδέεται από τα ψηφιακά μέσα που σχετίζονται με την εργασία του, απέχοντας από οποιαδήποτε επαγγελματική δραστηριότητα με σκοπό την προστασία της προσωπικής και οικογενειακής ζωής. Στην Ελλάδα κατοχυρώθηκε με νόμο το 2022, περιορίζοντάς το στην τηλεεργασία. Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι κατοχυρωμένο δικαίωμα για όλους εδώ και χρόνια (πχ. Γαλλία, 2017). Παράλληλα βρίσκεται παγκοσμίως σε εξέλιξη το «πείραμα» με την τετραήμερη εργασία (οι εργαζόμενοι απασχολούνται μία ημέρα λιγότερη την εβδομάδα, χωρίς μείωση μισθού). Οι έρευνες που συλλέγουν στοιχεία για την ικανοποίηση των εργαζόμενων και την παραγωγικότητά τους (κατά πόσο αυτή παραμένει στάσιμη, αυξάνεται ή μειώνεται, όταν εργάζονται τέσσερις μέρες και όταν αποσυνδέονται από μια ώρα της μέρας και μετά), δείχνουν ότι οι εργαζόμενοι είναι πιο ευχαριστημένοι και πιο αποδοτικοί, ενώ βελτιώνεται η ψυχική τους υγεία και αποφεύγεται το burn out.
Στο CleverCareer βοηθούμε εργαζόμενους και επιχειρήσεις να αναδιοργανωθούν για να κάνουν τη μετάβαση στην ψηφιακή αποσύνδεση και την τετραήμερη εργασία.

// μεταβαίνοντας από τη διαρκή διαθεσιμότητα στην αποσύνδεση από την εργασία //

Η νοοτροπία της αδιάκοπης λειτουργίας («always on») και οι πρόσθετες ώρες εργασίας, οι οποίες συχνά οδηγούν σε ανεπαρκείς περιόδους ανάπαυσης, έχει αποδειχθεί πως είναι επιζήμιες για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, για την υγεία και την ευεξία, καθώς και για την ικανοποίηση που αντλούν οι εργαζόμενοι από την εργασία τους.

Ευρωπαϊκή έρευνα με τίτλο "Δικαίωμα στην αποσύνδεση από την εργασία" (Νοέμβριος 2023, εδώ μεταφέρεστε σε άλλη ιστοσελίδα) οδήγησε στα ακόλουθα συμπεράσματα:

Τα προβλήματα υγείας που αναφέρθηκαν συχνότερα από την αδιάκοπη λειτουργία ήταν οι κεφαλαλγίες (41%), ακολουθούμενες από την οσφυαλγία (35%), τη γενική κόπωση (34%) και τη νευρικότητα/το άγχος (33%).

Οι πιο συχνοί λόγοι για τους οποίους οι εργαζόμενοι ανέφεραν ότι απαντούν σε επικοινωνίες εκτός του ωραρίου εργασίας είναι οι εξής: νιώθουν υπεύθυνοι για τα εργασιακά τους καθήκοντα (82%), θέλουν να «διατηρούν τα πράγματα υπό έλεγχο» (75%), διότι αυτό είναι το αναμενόμενο (75%), φοβούνται ότι θα υπάρξουν αρνητικές συνέπειες αν δεν απαντήσουν (61%) και έχουν προσδοκίες καλύτερης επαγγελματικής εξέλιξης (50%).

Οι λόγοι αυτοί, είτε δεν είναι ρεαλιστικοί, είτε είναι αυτοπεριοριστικοί, είτε είναι καταπιεστικοί, σε κάθε περίπτωση έχουν περιθώριο αμφισβήτησης, δεδομένου ότι τα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με τη διαρκή διαθεσιμότητα είναι πολύ σοβαρά. Το δικαίωμα στην αποσύνδεση θα διεκδικηθεί όταν ο εργαζόμενος υποστηριχθεί να αντιμετωπίσει τον υψηλό φόρτο εργασίας με κατάλληλη ψυχοεκπαίδευση και με βελτίωση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών εργασίας.

Οι ψυχοεκπαιδευτικές μας υπηρεσίες εξισορρόπησης επαγγελματικής και προσωπικής ζωής είναι στη διάθεση ελεύθερων επαγγελματιών, επιχειρηματιών, επιχειρήσεων.

// πώς αλλάζει η κοινωνία και η εργασία στον 21ο αιώνα //

Ζούμε την κατάρρευση της κοινωνίας όπως την ξέραμε. Μιας κοινωνίας που δημιουργεί ολοένα μεγαλύτερες αντιθέσεις και διχοτομήσεις με το άνοιγμα της γνωστής ψαλίδας που γίνεται με κριτήριο το χρήμα. Η αιώνια πάλη των τάξεων, που ιστορικά ήταν ανάμεσα σε τρεις ή τέσσερις τάξεις, γίνεται πάλη ανάμεσα σε δύο τάξεις με πολύ μεγάλες κοινωνικές διαφορές: τους πλούσιους και τους φτωχούς. Όσο απλοϊκή κι αν είναι η διάκριση αυτή, κάτι έχει να μας πει.
Οι πλούσιοι είναι οργανωμένοι, διαθέτοντας ξεκάθαρους στόχους, κοινά συμφέροντα που τους ενώνουν με αλληλεγγύη, και καθαρούς κανόνες. Ταυτόχρονα αποδεικνύονται αδίστακτοι, καταφέρνοντας να βρουν τον τρόπο, εκμεταλλευόμενοι καταστάσεις και χρησιμοποιώντας χειριστικές μεθόδους, για να πετύχουν το σκοπό τους.
Οι φτωχοί, μια πολύ ανομοιογενής ομάδα, βρίσκουν μεγάλες δυσκολίες στο να οργανωθούν, αφού δεν υπάρχει ένας καθαρός στόχος να τους ενώνει, πέρα από την επιβίωση. Συχνά θυσιάζονται για το κοινό καλό, ή θυσιάζονται για την επιβίωσή τους, χωρίς καμία ικανότητα να διαχειριστούν τις παράπλευρες απώλειες, αντίθετα δημιουργώντας έναν μεγάλο αριθμό από αυτές με την συμπεριφορά τους, και με δυσπιστία απέναντι στους γύρω τους.

Η πεποίθηση ότι ανήκουν στην ομάδα των πλουσίων κάποιοι από τη μεσαία τάξη που πλέον φτωχοποιήθηκε μεν, ταυτίζεται αξιακά με τους πλούσιους δε, δημιουργεί περαιτέρω διαξιφισμούς και προστριβές.

Επιπλέον, ο δικαιωματισμός, όπου ο καθένας επικεντρώνεται και προσπαθεί να αναδείξει τα προβλήματα της δικής του περιθωριοποιημένης και καταπιεσμένης κοινωνικής ομάδας, ενισχύει τις αντιθέσεις, αντί να ενωθεί ο κόσμος γύρω από τα κοινά προβλήματα και το κοινό συμφέρον.

Αυτή η σύγχρονη Βαβέλ που δημιουργεί τρομερά αδιέξοδα, καταδεικνύει μάλλον ότι το χρήμα είναι κριτήριο ανυπέρβλητου διαχωρισμού και διακρίσεων. Δεν μπορεί το χρήμα να είναι η ύψιστη αξία και να ακολουθούν η πολιτική, η κοινωνική, η θεωρητική, η αισθητική και η θεολογική αξία, με όποια σειρά κι αν αυτές ακολουθούν. Οι άνθρωποι έχουν ανάγκη επαναπροσδιορισμού των αξιών τους και του περιεχομένου τους, που θα τους επιτρέψουν την ειρηνική και αρμονική συνύπαρξή τους.

Στην 4η βιομηχανική επανάσταση, ταυτόχρονα και οι τρεις προηγούμενες βιομηχανικές επαναστάσεις λαμβάνουν χώρα σήμερα:
1. Ποιοι είναι οι ιδιοκτήτες γης;

2. Πώς είναι βιωσιμότερη η αγροτική παραγωγή;

3. Ποιο είδος ενέργειας είναι βιωσιμότερο;
4. Πώς οι νέες μέθοδοι παραγωγής (νέες τεχνολογίες, 3D-printers, τεχνητή νοημοσύνη, ρομπότ) αλλάζουν τις εργασιακές σχέσεις και κατ' επέκταση όλων των ειδών τις σχέσεις;

Οι απαντήσεις δεν έχουν δοθεί ακόμα και χρειάζονται τη συμμετοχή όλων για να δοθούν, για αυτό η ψυχοεκπαίδευση όλων των ανθρώπων είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς επιτρέπει στον καθένα να δώσει τις δικές του απαντήσεις (δεν δίνει έτοιμες απαντήσεις, και πολύ περισσότερο δεν επιβάλλει απαντήσεις).

Αλλαγές στον κόσμο της εργασίας τον 21ο αιώνα:

Οι επιπτώσεις αυτών των αλλαγών στον άνθρωπο:

Όλοι διακατέχονται από υψηλό άγχος, για αυτό η ψυχοεκπαίδευση όλων των ανθρώπων κρίνεται απαραίτητη.

Η εργασία στην 4η βιομηχανική επανάσταση χρειάζεται να επανανοηματοδοτηθεί. Για να γίνει αυτό θα χρειαστεί

α) η σταδιακή απελευθέρωση του ανθρώπου από τη σημερινή αντίληψη της εργασίας,
β) η αποσύνδεση της ανθρώπινης επιβίωσης από την εργασία,
γ) η αναγνώριση της νέας ταυτότητας για τον άνθρωπο, η οποία δεν θα είναι κυρίως επαγγελματική.

Η εξισορρόπηση επαγγελματικής και προσωπικής ζωής έχει έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στη διαδικασία μετάβασης προς ανεύρεση νέου νοήματος της εργασίας. Οι υπηρεσίες μας, όπως περιγράφονται παρακάτω, έχουν σχεδιαστεί από την Ιωάννα Ν. Τριπερίνα, ύστερα από ενδελεχή μελέτη μέσα στο πνεύμα αυτού του κειμένου (Εισαγωγή).