Ιωάννα Ν. Τριπερίνα, Ψυχολόγος BSc MSc αρ. αδ. 3750/19.5.97

 

Βιογραφικό  |  Υπηρεσίες  |  Χάρτης  |  Επικοινωνία

 

 

Στερεότυπα, Προκαταλήψεις, Σφάλματα Αντίληψης

 

Βρίσκεστε στην ενότητα

5. Ομάδα, Κοινότητα, Κοινωνία

Εδώ χτυπά η καρδιά της επιστήμης της ψυχολογίας: πειραματική και κοινωνική ψυχολογία.

Εδώ και 60+ χρόνια οι ψυχολόγοι διεξάγουμε έρευνες, κάνουμε υποθέσεις και ελέγχουμε την επιβεβαίωση ή διάψευσή τους, αναλύουμε τις μεταβλητές που μεσολαβούν, κάνουμε προτάσεις και δοκιμάζουμε στην πράξη νέες πρακτικές. Μέσα σε αυτό το πνεύμα προσπαθούμε να προάγουμε τη συνεργασία των ανθρώπων, και μεταξύ υποομάδων και ομάδων και υπολογιστών, στο χώρο εργασίας, στο σχολείο, στην κοινότητα.

Σε αυτή τη σελίδα διαβάζετε την επιστημονική έρευνα και την επαγγελματική εμπειρία όπως αποτιμάται στο έργο της ψυχολόγου.

 

 

Λογική και λογική πλάνη

Για τη γυναίκα σήμερα

Δυναμική Σχέσεων

Λήψη αποφάσεων υγείας

Ντετερμινιστική αβεβαιότητα

Η πλάνη της ψευδαίσθησης της αλήθειας

Ευελιξία σκέψης και πολλαπλές κοινωνικές ταυτότητες

Συλλογικές προκαταλήψεις

Η ψευδαίσθηση της ηθικής ανωτερότητας

Κοινωνικές αναπαραστάσεις

Συστημική επιστήμη

Βασικές ανθρώπινες προκαταλήψεις

Διάσημα πειράματα κοινωνικής ψυχολογίας

Δυναμική Ομάδας

 

 

Αλεπουδίτσες σκέψης

Οι αλεπουδίτσες της σκέψης μάς παρουσιάζουν πώς μπορεί η αλλαγή στον τρόπο σκέψης να απελευθερώσει από δύσκολα συναισθήματα και αναποτελεσματικές συμπεριφορές.

Πρωτότυπη ιδέα και σχεδιασμός της Ιωάννας Ν. Τριπερίνα, Φεβρουάριος 2023.

 

 

 

 

 

 

 

 

Λογική και λογική πλάνη

περί ατομικού και συλλογικού συμφέροντος

Εάν η άρνηση κάποιου να κάνει το εμβόλιο σημαίνει ότι προτάσσει το ατομικό του συμφέρον έναντι του συλλογικού, τότε και η άρνηση κάποιου να κάνει το εμβόλιο σημαίνει ότι είναι πράγματι προς ατομική του ζημία να κάνει το εμβόλιο.

Εάν η συγκατάθεση κάποιου να κάνει το εμβόλιο σημαίνει ότι προτάσσει το συλλογικό συμφέρον έναντι του ατομικού, τότε και η συγκατάθεση κάποιου να κάνει το εμβόλιο σημαίνει ότι είναι πράγματι προς ατομική του ζημία να μην κάνει το εμβόλιο.

 

Copyright, 24/11/21, Iωάννα N. Tριπερίνα.

 

 

Για τη γυναίκα σήμερα

 

Υπάρχει η προσωπική ευθύνη των πολιτών, στους οποίους περιλαμβάνονται ο λαός και η ελίτ -οι εργοδότες, οι επιχειρηματίες, οι επενδυτές- δηλαδή όλες οι κοινωνικές τάξεις (η κατώτερη, η εργατική, η μεσαία, η ανώτερη), που φαίνεται ότι έχουν μεταξύ τους συγκρουόμενα συμφέροντα.
Ευθύνη της Πολιτείας είναι να προστατεύει το συλλογικό συμφέρον (της κοινωνίας, της κοινότητας, του έθνους) τόσο σε επίπεδο διεθνών σχέσεων, όσο σε επίπεδο δημοκρατικών θεσμών/ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και στο επίπεδο της αγοράς/οικονομίας. Το συλλογικό συμφέρον δεν ήταν ποτέ αυτονόητο, αφού υπήρχαν αντικρουόμενα συμφέροντα, αλλά προσδιοριζόταν μέσα από ταξικούς αγώνες, την πάλη των τάξεων. Και ποτέ ως τώρα δεν κατέληξε κάπου αυτή η ιστορία. Η νίκη της μιας πλευράς έδινε πάντα τη σκυτάλη για τη διεκδίκηση της νίκης από την άλλη.
Ίσως τώρα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά στην ανθρώπινη ιστορία, έχουμε την επίγνωση ότι στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν αντικρουόμενα συμφέροντα με τους διπλανούς μας. Πάντα θα υπάρχει ένας εξωτερικός εχθρός λίγο πιο μακριά μας και πάντα θα έχουμε έναν εσωτερικό εχθρό μέσα μας. Μπροστά στις επιδημίες και στις φυσικές καταστροφές όμως ο άνθρωπος τείνει να επιστρέφει στη φύση του που είναι η συλλογική ζωή, η ομαδικότητα, η συνεργασία με τον διπλανό του. Αυτά έχουμε να πετύχουμε για να προάγουμε το κοινό καλό.
Είναι ίδιον των γυναικών να σκέφτονται το κοινό καλό. Γιατί οι γυναίκες έχουν στη φύση τους το καλό και το κακό που μέσα από τη σύνθεσή του οδηγεί στο συλλογικό συμφέρον. Είναι στη φύση των γυναικών να δαμάζουν την κατηγορία και την ενοχή και να την μετουσιώνουν σε δημιουργία. Πιστεύω ότι μετά την πανδημία αυτή είναι η πρόκληση και οι γυναίκες έχουν το λόγο, όχι ως θύματα που καταγγέλουν το θύτη τους, αλλά ως ισότιμοι συμμέτοχοι στη λήψη αποφάσεων στην οικογένεια, στην ύπαιθρο, στην παιδεία, στην τέχνη, στην εργασία, στην επιστήμη, στην τεχνολογία. Ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς.
#ημερατηςγυναικας #womenday

 

Copyright, 8/3/21, Iωάννα N. Tριπερίνα.

 

 

Δυναμική Σχέσεων

 

Στη δυναμική των σχέσεων η επικοινωνία δεν αντιμετωπίζεται ως μία μηχανική, τεχνική, γραμμική, στατική ή μονολιθική διαδικασία, αλλά είναι μία δυναμική και λειτουργική πράξη, στην οποία συμμετέχουν εξαιρετικά σύνθετα και μεταλλασσόμενα σύνολα που αλληλεπιδρούν και συνδιαμορφώνονται, καθώς διαπερνώνται από αντιθέσεις και ανταγωνισμούς.
Έτσι, η δυναμική των σχέσεων (στην οικογένεια, στην κοινότητα...) δεν αντανακλά απλώς την κοινωνική πραγματικότητα αλλά αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες που την ορίζουν και τη συγκροτούν εξελικτικά.
Η επικοινωνία δεν είναι μια διαδικασία κατά την οποία μεταβιβάζεται ένα μήνυμα από έναν πομπό σ’ έναν παθητικό δέκτη, η οποία θεωρείται επιτυχημένη και αποτελεσματική όταν και εάν επέλθει κάποια (μετρήσιμη;) αλλαγή στον δέκτη. Στην επικοινωνία εναλλάσσονται ο πομπός και ο δέκτης, καθώς συναλλάσσονται μεταξύ τους, συνδιαμορφώνοντας το αποτέλεσμα του μηνύματος.

 

Copyright, 1/3/21, Iωάννα N. Tριπερίνα.

 

 

Λήψη αποφάσεων υγείας

 

Η ζωή είναι διαδικασία διαρκούς λήψης αποφάσεων, απλών και σύνθετων.
Η λήψη αποφάσεων γίνεται με βεβαιότητα, με ρίσκο ή με αβεβαιότητα.
Οι προσωπικές αποφάσεις που λαμβάνονται με ρίσκο, αξιολογούνται ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος σύμφωνα με τις προσωπικές αξίες μας (θεωρητικές, κοινωνικές, οικονομικές, αισθητικές, πολιτικές, θεολογικές) και τις προηγούμενες εμπειρίες μας.
Ο κίνδυνος προέρχεται από πολλές πηγές: μολυσματικές ασθένειες, ρύπανση του περιβάλλοντος, τεχνολογία, ασφάλεια τροφίμων, φαρμάκων και εμβολίων, φυσικές καταστροφές όπως πλημμύρες, σεισμοί και τυφώνες.
Η λήψη αποφάσεων δυσκολεύεται από την πληθώρα των πληροφοριών που είναι διαθέσιμες, από την έλλειψη πληροφόρησης, την παραπληροφόρηση, τις στερεοτυπικές αντιλήψεις, τη συνήθεια, τους αυτοπεριορισμούς ή τα σφάλματα της σκέψης κλπ.
https://www.clevercareer.gr/cognitivebias.htm
Σύμφωνα με τον WHO (εδώ) τρεις είναι οι παράγοντες που διευκολύνουν την λήψη αποφάσεων κατά τη διάρκεια του COVID-19:
Ο τόπος, η εγγύτητα των ανθρώπων και η χρονική διάρκεια έκθεσης.
 

Instead of LOCKDOWN, LOOK DOWN to the autumnal ground, and rethink decision making (instagram clevercareer_psychologist).

Σε αυτό το απαγορευτικό, επιτρέπονται οι λελογισμένες μετακινήσεις
για λόγους υγείας και προμήθειας ειδών πρώτης ανάγκης,
για παροχή βοήθειας σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη,
για σωματική άσκηση, βόλτα και φροντίδα ζώων, φροντίδα φυτών,
για μετάβαση διαζευγμένων και σε διάσταση γονέων, αναγκαία για τη διασφάλιση της επικοινωνίας γονέων και τέκνων.
Μην μας παίρνει το lock (κλείδωμα) από κάτω (down). Μπορούμε να look down προσέχοντας τα όμορφα της φθινοπωρινής πολύχρωμης γης και φυσικά να look up σε ό,τι καλό επιτρέπεται μέχρι να περάσει κι αυτό το απαγορευτικό, προσωρινό είναι, και όλοι να είμαστε καλά. Εξάλλου, όπως πάντα ή ειδικά τώρα, μέσα στα σπίτια μας με τους αγαπημένους μας μπορούμε να κάνουμε δημιουργικά έργα.
#lockdown #clevercareer #mentalhealth #ψυχικήυγεία
www.clevercareer.gr

 

Copyright, 6-7/11/20, I. N. T.

 

 

Ντετερμινιστική αβεβαιότητα και Διαλεκτική αντιθέσεων

Η κακώς εννοούμενη σχετικότητα και τυχαιότητα των πραγμάτων οδηγεί στην αβεβαιότητα και στην αίσθηση του ανεξέλεγκτου. Κι από την άλλη, η κακώς εννοούμενη αιτιοκρατία οδηγεί στην απολυτότητα.
Η διαλεκτική των αντιθέσεων οδηγεί σε σύνθεση, και ξεπερνώντας τους αντιληπτικούς περιορισμούς (λάθη της σκέψης, προκαταλήψεις)
ίσως μπορούμε να εξελιχθούμε ως κοινωνία. Η πιο βασική (pure) επιστήμη είναι η σκέψη γιατί δεν υπάρχει πιο ισχυρή ενέργεια από αυτή. Όμως η σκέψη δεν είναι μόνο ατομική υπόθεση. Καθώς το σύνολο είναι διαφορετικό από το άθροισμα των μερών του, η σκέψη ως groupthink χρειάζεται να μάς απασχολήσει (πώς σκέφτονται τα πρόσωπα, οι ομάδες και οι οργανώσεις).

Το παράδειγμα των ΜΜΕ στην αβεβαιότητα:

Η «ανάγκη για προσανατολισμό» δημιουργείται όταν ένα μήνυμα έχει υψηλό ενδιαφέρον, ενώ παράλληλα έχει και στοιχεία αβεβαιότητας ως προς την έκβαση του, πράγμα που οδηγεί στην αύξηση της χρήσης των ΜΜΕ από το σύνολο της κοινωνίας, και αυτό με τη σειρά του αυξάνει την πιθανότητα μεγαλύτερης επιρροής από τα ΜΜΕ.
#science #philosophy #chaos #determinism #uncertainty #dialectic #synthesis #groupthink #media #clevercareer

Copyright, 17/5/20, I. N. T.

 

Η πλάνη της ψευδαίσθησης της αλήθειας

Ένα τέχνασμα που οι πολιτικοί έχουν εκμεταλλευτεί από παλιά: επαναλάβετε μια ψευδή δήλωση αρκετά συχνά και οι άνθρωποι θα αρχίσουν να πιστεύουν ότι είναι αλήθεια. Οι ψυχολόγοι έχουν ονομάσει αυτό το φαινόμενο "πλάνη της ψευδαίσθησης της αλήθειας" και φαίνεται να προέρχεται από το γεγονός ότι βρίσκουμε ευκολότερο να επεξεργαζόμαστε πληροφορίες που έχουμε συναντήσει πολλές φορές πριν. Αυτό δημιουργεί μια αίσθηση ευχέρειας που ερμηνεύουμε (εσφαλμένα) ως σημάδι ότι το περιεχόμενο είναι αληθινό.

Φυσικά, ίσως να θέλετε να πιστεύετε ότι ο ιδιαίτερος τρόπος σκέψης σας σάς κάνει να μην επηρεάζεστε από αυτό το τέχνασμα. Αλλά σύμφωνα με μια προ-δημοσιευμένη έρευνα στο PsyArXiv, θα κάνετε λάθος. Σε μια σειρά πειραμάτων, ο Jonas De Κeersmaecker στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν ότι οι ατομικές διαφορές στη γνωστική λειτουργία δεν επηρέασαν τη δύναμη της "πλάνης της ψευδαίσθησης της αλήθειας". (περισσότερα στο BPS research digest)

Copyright, 2/7/19, I. N. T.

 

Ευελιξία σκέψης και πολλαπλές κοινωνικές ταυτότητες

Παρόλο που οι άνθρωποι δεν μπορούν να αντανακλούν αυτόματα τις πολλαπλές κοινωνικές ταυτότητές τους, ερευνητές ψυχολόγοι προτείνουν (εδώ) ότι, όταν το κάνουν, μπορεί να έχει θετικές συνέπειες για τη δημιουργική επίλυση προβλημάτων και την ευέλικτη σκέψη τους. Δεν είμαστε μόνο λευκοί, Ευρωπαίοι, Έλληνες, ψηλοί, κοντοί, κλπ. Είμαστε μητέρες, πατέρες, αδέλφια, γείτονες, κόρες, μαθητές... κι αυτή η προσέγγιση μας κάνει πιο ανοιχτόμυαλους.

Copyright, 24/6/19, I. N. T.

 

Συλλογικές προκαταλήψεις

Ο ρατσισμός δεν είναι μόνο ατομική-μεμονωμένη προκατάληψη, είναι (με συστημική θεώρηση) συλλογικός τρόπος θέασης, ύπαρξης και δράσης στον κόσμο. Αποτυπώνεται στις προτιμήσεις και στις επιλογές της καθημερινότητας των προσώπων, στα πολιτιστικά αντικείμενα, στις ιδεολογικές εκφράσεις και στις θεσμικές πραγματικότητες που λειτουργούν μαζί με μεμονωμένες προκαταλήψεις. Δεν θα άλλαζε, εάν προσπαθούσαμε μόνο να αλλάξουμε μεμονωμένες προκαταλήψεις. Θα άλλαζε, εάν αλλάζαμε τη δομή του νου, πράγμα που αφορά συλλογικές κοινωνικές αλλαγές.

πηγή

Copyright, 11/12/17, I. N. T.

 

Η ψευδαίσθηση της ηθικής ανωτερότητας

Σύμφωνα με την επικρατούσα θεωρία των αυτοεξυπηρετούμενων θετικών ψευδαισθήσεων, έχουμε ανακριβείς, υπερβολικά ροζ απόψεις για τον εαυτό μας, επειδή μας κάνουν να νιώθουμε καλύτερα για εμάς και να ενισχύουμε την ψυχολογική μας ευημερία. Οι φουσκωμένες πεποιθήσεις μας ότι είμαστε περισσότερο δίκαιοι, ενάρετοι και ηθικοί από τους άλλους, συμβάλλουν στη σοβαρότητα των ανθρώπινων συγκρούσεων. Όταν οι αντίπαλες πλευρές είναι πεπεισμένες για τη δική τους δικαιοσύνη, σημειώνουν οι ερευνητές*, η κλιμάκωση της βίας είναι πιο πιθανή και οι πιθανότητες επίλυσης είναι δυσοίωνα χαμηλές.

πηγή

Copyright, 7/12/2017, Ι.Ν.Τ.

 

Κοινωνικές αναπαραστάσεις

Οι κοινωνικοί ψυχολόγοι, όπως ο Moscovici με τη θεωρία των κοινωνικών αναπαραστάσεων, υποστηρίζουν ότι βασίζουμε τα νέα που μαθαίνουμε σε αυτά που ήδη γνωρίζουμε, τείνουμε να επαληθεύουμε τις θεωρίες που ήδη πιστεύουμε, εξηγούμε τη συμπεριφορά με βάση προσωπικά αίτια και όχι περιστασιακά, και αυτές τις κοινωνικές αναπαραστάσεις καθορίζουν η γλώσσα και ο πολιτισμός.

Εμείς που ενδιαφερόμαστε για τις καθημερινές εφαρμογές της ψυχολογίας, σκεφτόμαστε ότι οι έρευνες και οι κοινωνιοψυχολογικές θεωρίες παρουσιάζουν ενδιαφέρον γιατί αναδεικνύουν το θέμα της κοινωνικής πόλωσης (πολιτικής, θρησκευτικής, αθλητικής, οικονομικής, φυλετικής κλπ.), των στερεοτύπων, των προκαταλήψεων και της μεροληψίας υπέρ της δικής μας πλευράς, ομάδας, θεωρίας. Στην εποχή μας που η κριτική σκέψη είναι μια από τις βασικές απαιτούμενες δεξιότητες, φαίνεται ότι ο άνθρωπος έχει αδυναμίες για να την πετύχει και ισχυρούς λόγους για να την καλλιεργήσει όσο είναι δυνατόν.

Copyright, 10/3/17, I. N. T.

 

Συστημική επιστήμη

Στην ψυχολογία μελετούμε συστήματα σε μοντέλα ανθρώπων, ανθρωπίνων οργανώσεων και ανθρωπίνων κοινωνιών.

Ως συστήματα εννοούμε τις εννοιολογικές οντότητες αλληλεπιδρώντων στοιχείων, όπως υποσυστημάτων ή συσσωματώσεων συστημάτων, που είναι φορείς αναρίθμητων σύνθετων διαδικασιών.

Παραδείγματα ανθρωπίνων, γνωστικών και κοινωνικών συστημάτων: η οικογένεια, οι λειτουργίες του ανθρωπίνου εγκεφάλου, οι νοητικές διεργασίες, συστήματα κανονιστικής ηθικής, κοινωνικές και πολιτιστικές μορφές συμπεριφοράς.

Συστημική επιστήμη (επιστήμη συστημάτων) ονομάζεται το γνωστικό πεδίο της διεπιστημονικής μελέτης συστημάτων που ερευνά την οργάνωση και τις αφηρημένες ιδιότητες της νόησης με σκοπό την ανακάλυψη γενικών αρχών που διέπουν τις υπό μελέτη έννοιες ανεξάρτητα από κάποιο συγκεκριμένο εννοιολογικό πλαίσιο που αυτές ανήκουν, την ουσία τους, τον τύπο τους ή τη χωρική/χρονική κλίμακα της ύπαρξης τους. Ουσιώδης πλευρά κάθε συστημικής θεωρίας είναι το σύνολο των άμεσων ή έμμεσων αξιωμάτων της, που οδηγούν σε ενοποιητικές έννοιες όπως μεταοντολογία, μετασύστημα και μεταθεωρία.

Copyright, 10/3/17, I. N. T.

 

Βασικές ανθρώπινες προκαταλήψεις

Τρεις είναι οι πιο βασικές ανθρώπινες προκαταλήψεις:

- οι περισσότεροι από εμάς πιστεύουμε ότι είμαστε καλύτεροι από το μέσο όρο σε περισσότερα πράγματα,

- οι άνθρωποι είμαστε επίσης επιρρεπείς στην προκατάληψη επιβεβαίωσης, η οποία ευνοεί στοιχεία που υποστηρίζουν τις υπάρχουσες απόψεις μας,

- έχουμε τέλος την τάση να δίνουμε πρόσθετη αξία στα πράγματα, ακριβώς επειδή είναι δικά μας.

Το συνδυασμό αυτών των τριών προκαταλήψεων ονόμασαν «αυθόρμητη προτίμηση για τις δικές μας θεωρίες» μια ομάδα ερευνητών των οποίων δημοσιεύεται σχετικό άρθρο αυτό το μήνα στο The Quarterly Journal of Experimental Psychology, ύστερα από μια σειρά πειραμάτων που έκαναν διερευνώντας τις ανθρώπινες προκαταλήψεις.

Copyright, 10/3/17, I. N. T.

 

Διάσημα πειράματα κοινωνικής ψυχολογίας

Θυμόμαστε τα παλιότερα διάσημα πειράματα της κοινωνικής ψυχολογίας, εκεί γύρω στο 1960.

Ο Μ. Sherif στο Πανεπιστήμιο της Oklahoma, σε πείραμε με 12χρονα παιδιά σε κατασκήνωση, κατέδειξε ότι η ομάδα αποκτά εύκολα μια αποκλειστική ομαδική ταυτότητα και γίνεται ανταγωνιστική με άλλες ομάδες.

Ο P. Zimbardo στο Πανεπιστήμιο του Stanford, στο πείραμα με τους ρόλους φυλακισμένων και φυλάκων που ανατέθηκαν σε φοιτητές για χάρη της έρευνας, αλλά σύντομα ταυτίστηκαν τόσο πολύ με τους ρόλους τους και έκαναν κατάχρηση της εξουσίας προβαίνοντας σε συμπεριφορές κακομεταχείρισης. (βλ. ταινίες Το πείραμα, 2001, 2010)

O S. Milgram στο Πανεπιστήμιο του Yale, στο πείραμα της υπακοής στην εξουσία, κατέδειξε ότι οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να παραβιάσουν ηθικούς και δεοντολογικούς φραγμούς όταν υπαγορεύεται μια συμπεριφορά από μια αυθεντία.

Ο S. Asch με τα πειράματα της συμμόρφωσης συμπέρανε την τάση για συμβιβασμό με την άποψη του πλήθους ή τη θέση των επίσημων αρχών. (Το Πείραμα Συμμόρφωσης / The Asch Conformity Experiment (Greek Subs).

Ο L. Festinger με τη θεωρία της γνωστικής ασυμφωνίας αναφέρεται στο ψυχολογικό στρες που βιώνει ο άνθρωπος όταν τα γνωστικά στοιχεία που έχει στη διάθεσή του ως τώρα, ανατρέπονται ή συγκρούονται με νέα γνωστικά στοιχεία. Στα πειράματά του οι άνθρωποι έφταναν στο σημείο να εξαπατήσουν άλλους ξεπερνώντας τις προσωπικές τους πεποιθήσεις, στην προσπάθειά τους να πείσουν για κάτι που ξέρουν ότι δεν είναι αλήθεια.

Εδώ και 60+ χρόνια οι ψυχολόγοι συνεχίζουμε να κάνουμε κοινωνικά πειράματα, να επιβεβαιώνουμε τις ανθρώπινες προκαταλήψεις και να αναλύουμε τις μεταβλητές που παρεμβαίνουν. Συνεχίζουμε επίσης να κάνουμε προτάσεις και να δοκιμάζουμε στην πράξη τρόπους που μπορούν να ξεπεραστούν αυτές οι προκαταλήψεις. Γνωρίζουμε από αυτές τις προσπάθειες ότι η εχθρότητα υποχωρεί όταν υπάρχει κοινή δράση και συνεργασία κάτω από θετικές συνθήκες για να επιτευχθεί κάποιος υπέρτατος σκοπός. Μέσα σε αυτό το πνεύμα προσπαθούμε κι εμείς να προάγουμε τη συνεργασία των ανθρώπων και μεταξύ υποομάδων και ομάδων στο χώρο εργασίας, στο σχολείο, στην κοινότητα.

Copyright, 10/3/17, I. N. T.

 

Δυναμική Ομάδας

Ο K. Lewin (1947) είχε εισάγει τον όρο "δυναμική της ομάδας", με την gestalt λογική ότι "το όλο είναι μεγαλύτερο από τα μέρη του", κάνοντας ευρύτερα αποδεκτή τη θέση ότι η ομάδα είναι διαφορετική οντότητα από τα μέλη που την απαρτίζουν (πβ. το συλλογικό ασυνείδητο του K.G.Young στις αρχές του 1900).

O R.B. Zajonc (1965) στη θεωρία της κοινωνικής διευκόλυνσης διατυπώνει ότι η παρουσία άλλων αυξάνει την απόδοση μιας ομάδας με έναν όρο, να γνωρίζει κανείς αυτά που ζητούνται να κάνει προκειμένου να αποδώσει. Η θεωρία της κοινωνικής διευκόλυνσης έχει, υπό προϋποθέσεις, εφαρμογή στην ηλεκτρονική συνεργασία (video conferencing, CSCW κτλ.).

Ο I. Janis (1972), εξελίσσοντας τη θεωρία ομαδικής λήψης αποφάσεων, καθιέρωσε τον όρο groupthink, αναφερόμενος στο ψυχολογικό φαινόμενο όπου τα μέλη μιας ομάδας οδηγούνται ακόμα και σε εσφαλμένες αποφάσεις από την επιθυμία τους να συμμορφωθούν με την ομάδα που ανήκουν για να διατηρήσουν αρμονική τη συνύπαρξή τους.

Οι Β. Latane & S. Nida (1980) στη θεωρία της κοινωνικής επιρροής διατυπώνουν ότι η επίδραση που ασκούν οι κοινωνικές δυνάμεις πάνω σε μία ομάδα, διαιρείται ισομερώς στα μέλη αυτής της ομάδας. Η θεωρία αυτή εξηγείται από το φαινόμενο της «λούφας», την τάση δηλαδή των μελών μιας ομάδας να προσπαθούν λιγότερο καθώς το μέγεθος της ομάδας μεγαλώνει. Αυτό το φαινόμενο δεν είναι παγκόσμιο. Οι ερευνητές μαρτυρούν ότι οι Κινέζοι και οι Ισραηλινοί αποδίδουν περισσότερο ως μέλη μιας ομάδας, ενώ οι Αμερικάνοι ατομικά. Το φαινόμενο της «λούφας» μπορεί να περιοριστεί αν είναι δυνατόν να εξακριβωθεί η συνεισφορά του κάθε μέλους της ομάδας, και αν ο συντονιστής της ομάδας αναγνωρίζει και αμείβει τα μέλη για την αξιοσημείωτη συνεισφορά τους στην ομάδα.

Οι Tajfel και Turner (το 1970 και 1980), στη θεωρία της κοινωνικής ταυτότητας, περιγράφουν το φαινόμενο in-group (εντός ομάδας) και out-group (εκτός ομάδας), όπου ένα πρόσωπο αναγνωρίζει ψυχολογικά ότι είναι μέλος μιας ομάδας (οικογένεια, παρέα, κοινότητα, έθνος, θρήσκευμα, αθλητική ομάδα, πολιτικό κόμμα κ.α.) και διακρίνει τις σχέσεις του με πρόσωπα που δεν ανήκουν στην ίδια ομάδα. Υπό ορισμένες προϋποθέσεις, οι άνθρωποι προτιμούν να έχουν σχέση με τα μέλη εντός της ομάδας που ανήκουν, για τα οποία είναι πιο ευνοϊκή η αντιμετώπισή τους, σε σχέση με τα εκτός της ομάδας πρόσωπα. Έτσι, για παράδειγμα, αξιολογούν πιο θετικά τους εντός της ομάδας, ενώ οι εκτός ομάδας θεωρείται ότι απειλούν, ή εμποδίζουν τους στόχους της εντός ομάδας.

Copyright, 10/3/17, I. N. T.

 

 

Σχετικοί σύνδεσμοι wikipedia:  Cognitive Bias   Λογικό Σφάλμα   Σόφισμα

 

 

 

 

Copyright, 28/1/20, Ιωάννα Ν. Τριπερίνα. Η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος έργου με οποιοδήποτε τρόπο - έντυπο, ηλεκτρονικό, ηχητικό ή οπτικό - ή μορφή - τμηματικά ή περιληπτικά - επιτρέπεται μόνο με την έγγραφη άδεια της συγγραφέως.

 

 

 

Ιωάννα Ν. Τριπερίνα, Ψυχολόγος BSc MSc

Έδρα CleverCareer: Γληνού Δημ. 38, 32200 Θήβα, Βοιωτία, Ελλάδα | T. +302262302619 | K. +306977702872

gmail: ioannatriperina

www.clevercareer.gr, copyright Ι.Ν.Τ, 2000-2020

 

 

Βιογραφικό  |  Υπηρεσίες  |  Χάρτης  |  Επικοινωνία

 

Χαιρόμαστε να συνδεθούμε μαζί σας