Ψυχολογία και Covid-19, Ιωάννα Ν. Τριπερίνα, Ψυχολόγος BSc. MSc. CleverCareer

Ψυχική Υγεία - Συναισθήματος, Προσωπικότητας, Συμπεριφοράς

Η πανδημία της νόσου του κορoνoϊού 2019 (COVID-19) δημιούργησε μια κατάσταση υψηλού στρες: το στρες της βιοαπειλής, του εγκλεισμού, της απομόνωσης, της έλλειψης της αφής, που είχε δυσμενείς επιπτώσεις στην ψυχική υγεία. Σε αυτό το στρες διαμεσολάβησαν παράγοντες όπως η αντίληψη της εξουσίας και του τρόπου διαχείρισης της κρίσης ανάλογα με προυπάρχουσες πεποιθήσεις, η στάση ως προς την αλλαγή και το άγνωστο "μετά", κλπ. Σε ψυχοπιεστικά γεγονότα, δεν αντιδρούν όλοι με τον ίδιο τρόπο. Παράγοντες που επηρεάζουν τον τρόπο αντίδρασης είναι η ένταση του συμβάντος, η προσωπικότητα του ανθρώπου, η προηγούμενη εμπειρία του σε παρόμοια συμβάντα, η ύπαρξη κοινωνικού δικτύου υποστήριξης, η σωματική υγεία του, το ιστορικό ψυχικής υγείας, το πολιτισμικό υπόβαθρο, η ηλικία του, και η ευαλωτότητά του (πχ. ειδικές ανάγκες, μονογονεικότητα, εγκυμοσύνη, εγκλεισμός, φτώχια κλπ.). Ο σεβασμός στις διαφορετικές αντιδράσεις είναι ταυτόσημος με τον σεβασμό στις διαφορετικές ανάγκες.
Πρόσωπα με προυπάρχουσες διαταραχές ψυχικής υγείας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με σοβαρές ψυχικές ασθένειες, επηρεάστηκαν ιδιαίτερα από υποτροπή, δυσκολίες στη λήψη των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, απομόνωση, επιδείνωση συμπτωμάτων ως αντίδραση σε πληροφορίες και συμπεριφορές που σχετίζονται με την πανδημία.
Οι επιπτώσεις στον γενικό πληθυσμό από την καραντίνα και την μακροχρόνια αποστασιοποίηση περιλαμβάνουν άγχος, κατάθλιψη, ευερεθιστότητα, θυμό, φοβικά συμπτώματα, αυπνία, κρίσεις πανικού, συναισθηματική εξάντληση, συμπτώματα μετατραυματικού στρες και σε ακραίες περιπτώσεις αυτοκτονία.
Πρόσωπα με μαθησιακές δυσκολίες και νευροαναπτυξιακές διαταραχές επηρεάζονται από αλλαγές και διαταραχές στην υποστήριξη και στη ρουτίνα, απομόνωση και μοναξιά.
Οι γηραιότεροι και ιδιαίτερα αυτοί με πολλαπλή συνοσηρότητα επηρεάζονται από ζητήματα όπως η απομόνωση, η μοναξιά, η φροντίδα για το τέλος της ζωής και το πένθος, τα οποία μπορεί να επιδεινώνονται από το λεγόμενο ψηφιακό χάσμα. Αντιστοίχως επηρεάζονται και τα μέλη της οικογένειας που φροντίζουν τους γηραιότερους, είτε ζουν κοντά, είτε μακριά τους.
Οι επαγγελματίες και οι άνεργοι επιβαρύνονται από την αβεβαιότητα, όσον αφορά τα οικονομικά και την τύχη τους στο μέλλον.
Οι άνθρωποι με χρόνιες ασθένειες και υποκείμενα νοσήματα,
οι μαθητές και οι φοιτητές,
ο κατάλογος είναι μακρύς,
καθώς όλοι επηρεάζονται για διαφορετικούς λόγους και αντιδρούν με τον τρόπο τους.
Οι πιο αποτελεσματικές στρατηγικές διαχείρισης της κρίσης της πανδημίας covid-19, υιοθετούνται από ανθρώπους που διαθέτουν ψυχική ευημερία και ανθεκτικότητα.
Να ποιοι είναι αυτοί, σύμφωνα με την ψυχολογική έρευνα:
Οι άνθρωποι
- που ζουν τη ζωή τους με νόημα, έχοντας σκοπό με ιδιαίτερη προσωπική σημασία.
- που έχουν αυτοεπίγνωση: γνωρίζουν τις δυνατότητες και τις αδυναμίες τους.
- που έχουν αυτονομία και αυτοέλεγχο στις καθημερινές κινήσεις και αποφάσεις τους.
- που έχουν καλές και λειτουργικές σχέσεις.
- που αξιοποιούν ευκαιρίες μάθησης και ασχολούνται με την προσωπική τους ανάπτυξη.
- που οργανώνουν τον ημερήσιο χρόνο τους ώστε να τον αξιοποιούν με το κατάλληλο για αυτούς πρόγραμμα.
Τρόποι για να αποκτήσετε ψυχική ευημερία και ανθεκτικότητα:
Συνδεθείτε με φίλους.
Ζητήστε ή προσφέρετε βοήθεια.
Φροντίστε την υγεία σας, τη διατροφή σας, περπατήστε στον καθαρό αέρα και κοιμηθείτε επαρκώς, ξεκουραστείτε.
Μοιραστείτε τις ανησυχίες σας.
Αντιμετωπίστε τα δύσκολα συναισθήματα που σας προκύπτουν (μην τα αποφεύγετε).
Ασχοληθείτε με ενδιαφέροντα που σας γεμίζουν.
Εάν δεν μπορείτε να βγείτε έξω, φέρτε το έξω μέσα (ανοίξτε παράθυρα, βάλτε λουλούδια...).
Κρατήστε το μυαλό σας καθαρό, συγκεντρωμένο και δραστήριο.
Ηρεμήστε και εστιάστε την προσοχή σας στο εδώ και τώρα. Θέστε βραχυπρόθεσμους, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους.

Πώς μπορούν να κατανοήσουν οι άνθρωποι τις ψυχικές διαταραχές καθώς αλλάζουν οι αντιλήψεις τόσο για τη διάγνωσή τους όσο και για την αντιμετώπισή τους;

Πώς μπορούν να το αντιμετωπίσουν οι άνθρωποι που βιώνουν καταθλιπτικά συναισθήματα, άγχος, πανικό, υπερφαγία;

Πώς προάγεται η ψυχική υγεία μέσω της ανάπτυξης της πλαστικότητας της νόησης;

Πώς διεξάγεται ο αγώνας για ζωή στη χρόνια ασθένεια, καθώς μάλιστα εγκαθιδρύεται πλέον αναπόφευκτα η πεποίθηση στον κοινό νου ότι η ασθένεια είναι μέρος της υγείας;

Ποια είναι τα πιο φλέγοντα ζητήματα της ψυχικής υγείας στον κόσμο τα τελευταία χρόνια;

Η πανδημία της νόσου του κορoνoϊού 2019 (COVID-19), δημιουργεί μια νέα κατάσταση που προκαλεί νέο στρες και μας καλεί να προσαρμοστούμε στη νέα εποχή.

Σε αυτή την ενότητα βλέπουμε ποιες είναι οι "παράπλευρες απώλειες" της πανδημίας στην οικογένεια, στα παιδιά και στα ζευγάρια.

Τα παιδιά, οι έφηβοι και οι οικογένειες επηρεάζονται από το κλείσιμο των σχολείων, από την υπερβολική έκθεση σε οθόνες, από τον εθισμό σε ουσίες, τυχερά παιχνίδια κλπ., από την αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας, από την αύξηση των οικογενεικών συγκρούσεων και της έντασης των σχέσεων λόγω ζητημάτων στέγασης - οικονομικών δυσκολιών, μεγάλου αριθμού προσώπων κάτω από την ίδια στέγη, απασχόλησης των γονέων και απουσίας τους από το σπίτι, αλλαγής ή παρεμπόδισης των κοινωνικών δικτύων.

Πώς μπορούν να το αντιμετωπίσουν οι γονείς με τα πολύ μικρά παιδιά τους, με τα παιδιά τους σχολικής ηλικίας που στερούνται τους φίλους και τις δραστηριότητές τους, και με τους εφήβους;

Πώς μπορούν να το αντιμετωπίσουν τα παιδιά εφηβικής ηλικίας και οι γονείς τους;

Πώς μπορούν να διαχειριστούν γονείς και παιδιά την υπερβολική χρήση του ίντερνετ και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης τώρα που μένουν σπίτι;

Πώς μπορούν να διαχειριστούν τη σχέση τους τα ζευγάρια που μένουν σπίτι;

Πώς μπορούν να αντιμετωπίσουν τη σχέση τους οι διαζευγμένοι γονείς, τώρα που ένας από αυτούς ίσως είναι πιο "μακριά" από το παιδί;

Κοινωνία

Η πανδημία της νόσου του κορoνoϊού 2019 (COVID-19), δημιουργεί μια νέα κατάσταση που προκαλεί νέο στρες και μας καλεί να προσαρμοστούμε στη νέα πραγματικότητα.

Η κοινωνία μπορεί από τη μια να βιώνει αυξημένη κοινωνική συνοχή και από την άλλη να επηρεάζεται από ανισότητες στην υγεία, συνεπαγόμενα οικονομικά προβλήματα, αύξηση των επιθέσεων λόγω φυλής, εθνικότητας κλπ. και άλλα τραύματα (που εν τέλει διακυβεύουν την κοινωνική συνοχή).

Οι αγροτικές κοινωνίες επηρεάζονται διαφορετικά από τις αστικές κοινότητες και οι διαφορές αυτές καλούν για προσαρμοσμένη ανταπόκριση.

Οι άνθρωποι με χαμηλά εισοδήματα αντιμετωπίζουν εργασιακή και οικονομική ανασφάλεια, δυσκολίες στέγασης και δυσκολίες πρόσβασης στο διαδίκτυο και την τεχνολογία.

Οι κοινωνικά αποκλεισμένες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των φυλακισμένων, των αστέγων και των προσφύγων, χρειάζονται προσαρμοσμένη ανταπόκριση στις ιδιαίτερες ανάγκες τους.

Το συλλογικό τραύμα της πανδημίας περιλαμβάνει το φόβο της ασθένειας, τις πολλαπλές συνέπειες από την κρίση που ακολούθησε σε όλα τα επίπεδα, το πένθος από τις απώλειες που βιώσαμε, την απώλεια της κανονικότητας του κόσμου όπως τον ξέραμε ως τώρα...
Το συλλογικό ασυνείδητο επιστρατεύει μηχανισμούς άρνησης ή απώθησης του τραύματος για να μπορέσει να το αντέξει. Όμως το τραύμα είναι εκεί, έτοιμο να ανοίξει και να επηρεάσει (καταστρέψει;) μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα τους κοινωνικούς δεσμούς, τις σχέσεις ανάμεσα σε κοινωνικές ομάδες, την εμπιστοσύνη των ανθρώπων μεταξύ τους και για τους θεσμούς, την κοινωνική συνοχή.
Το συλλογικό τραύμα χρειάζεται συλλογικούς τρόπους διαχείρισης, αντιμετώπισης και θεραπείας του. Οι τοπικές κοινωνίες μπορούν να βρουν τρόπους να το αναγνωρίσουν, να το αποδεχτούν και να το επεξεργαστούν από τώρα.

Τι άλλαξε στην ψηφιακή εποχή και πώς η πολλαπλή ευφυΐα μπορεί να διευκολύνει την προσαρμογή του ανθρώπου;

Πώς ο σχεδιασμός εμπειρίας με έμφαση στα συναισθήματα, μπορεί να διευκολύνει τον άνθρωπο;

Ποιο ήθος ή ποια ηθική μπορεί να προφυλάξει τις κοινωνικές ομάδες ισότιμα από ψυχολογική χειραγώγηση;

Πώς τα στερεότυπα, οι προκαταλήψεις και τα σφάλματα αντίληψης συμμετέχουν στην αντίσταση στην αλλαγή και στην χαμηλή προσαρμοστικότητα;

Πώς κλήθηκαν (Μάρτιο-Απρίλιο 2020) να το αντιμετωπίσουν οι ευάλωτες ομάδες, οι φοιτητές, οι μαθητές Γ' Λυκείου, οι εκπαιδευτικοί, οι πληττόμενοι επαγγελματίες και επιστήμονες, οι εργαζόμενοι στον τομέα υγείας, οι εργαζόμενοι, οι πρόσφυγες;

Επιχειρήσεις, επαγγελματίες, εργαζόμενοι και πελάτες επηρεάζονται από το φόβο της μόλυνσης, ηθικό τραυματισμό, διατάραξη των συνηθισμένων λειτουργιών και υποστηρικτικών δομών, εργασιακό άγχος και ζητήματα διατήρησης.

Σε αυτή την ενότητα μπορείτε να διαβάσετε:

Πώς μπορούν να το αντιμετωπίσουν οι επαγγελματίες υγείας;

Πώς μπορούν να το αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις που ενδιαφέρονται για την υγεία και την ασφάλεια των ανθρώπων τους (εργαζόμενων και πελατών);

Πώς μπορούν να το αντιμετωπίσουν οι μικρές και οι οικογενειακές επιχειρήσεις;

Ο γενικός πληθυσμός αντιστέκεται στις αλλαγές που αναπόφευκτα συμβαίνουν σε μια κρίση (φόβος αλλαγής, φόβος για το άγνωστο).

Η κοινωνική συνοχή διακυβεύεται όταν αναπόφευκτα κρίνεται το ποιος θα επωμιστεί το βάρος των συνεπειών της κρίσης.
Όλοι επηρεάζονται από την αλλαγή του τρόπου ζωής, εργασίας και κοινωνικής αλληλεπίδρασης, και αναπόφευκτα καλούνται να βρουν τρόπους προσαρμογής.

Εμείς στο CleverCareer υποστηρίζουμε τον γενικό πληθυσμό εδώ και 20 χρόνια με μια σειρά υπηρεσιών και παρεμβάσεων*.
Είμαστε μια πολύ μικρή επιχείρηση, αλλά ακριβώς για αυτό μπορούμε να κινούμαστε σαν πύραυλος, όταν μεγάλοι οργανισμοί κινούνται σαν αμαξοστοιχίες.

Οι μικρές επιχειρήσεις έχουν πολλά να δώσουν σε αυτή τη συγκυρία με την ευελιξία και την καινοτομία τους.

#covid19 #smallbusiness #businessowner #businesscoach #crisismanagement #mentalhealth #healthandsafety

Πώς οργανώνονται τα σχέδια σταδιοδρομίας των νέων;

Πώς αλλάζουν τα σχέδια σταδιοδρομίας των ανθρώπων;

Πώς επιτυγχάνεται η διαγενεακή συνεργασία, ειδικά τώρα που η μία γενιά μοιάζει να αποτελεί "εμπόδιο" για την άλλη;

Πώς μπορεί να οργανωθεί και να βελτιωθεί η απόδοση μέσα στις νέες συνθήκες;

Πώς καλλιεργείται η πεποίθηση στον κοινό νου ότι η ασθένεια είναι μέρος της υγείας;

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η κατάσταση με την καλλιέργεια της συναισθηματικής ευφυΐας;

Μπορεί η γραφή να "σώσει" τον άνθρωπο, το συνάνθρωπο και τον κόσμο;

Πώς μπορούν να το αντιμετωπίσουν οι δημιουργικοί και απομακρυσμένοι;

Πώς μεταβαίνουν οι εργαζόμενοι στην ψηφιακή εποχή;

Μηνιαία Ανασκόπηση της Ψυχολόγου Ι.Ν.Τριπερίνα

Η κατάσταση με αφορμή την νόσο covid-19 και τις συνέπειές της αναμένεται να έχει μεγάλες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των πολιτών: αύξηση διαταραχών ψυχικής υγείας όπως το άγχος και η κατάθλιψη, αύξηση των προβλημάτων συμπεριφοράς όπως η κατάχρηση αλκοόλ, ουσιών, τυχερών παιχνιδιών, και κοινωνικά προβλήματα όπως η επιδείνωση των σχέσεων και ο κυβερνοεκφοβισμός.
Η αναζήτηση ψηφιακών λύσεων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων στην ψυχική υγεία αναμένεται να στρέψει την εξυπηρέτηση των νέων αναγκών σε τρεις κατευθύνσεις:
1. Ψηφιακή και εξ αποστάσεως αξιολόγηση και διάγνωση της ψυχικής υγείας.
2. Παροχή εξατομικευμένων μεθόδων ενίσχυσης της ανθεκτικότητας σε πραγματικό χρόνο.
3. Παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας εξ αποστάσεως.
Τα δεδομένα αυτά (πηγή Multidisciplinary research priorities for the COVID-19 pandemic: a call for action for mental health science - The Lancet) πρακτικά μπορεί να σημαίνουν ότι ο ψυχολόγος θα έχει διαρκή παρουσία στη ζωή των ανθρώπων, θα είναι μέσα στη ζωή των ανθρώπων, όχι ως φυσική παρουσία, αλλά ως ψηφιακή.

Πιστεύουμε ότι ο ψηφιακός επαγγελματικός εαυτός του ψυχολόγου δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα τεχνητής νοημοσύνης (AI), ή ένα απρόσωπο όν, γιατί τότε προκύπτουν ηθικοί ενδοιασμοί και αμφισβητείται η αξία και η εγκυρότητα της θεραπευτικής παρέμβασης. Ο ψηφιακός επαγγελματικός εαυτός του ψυχολόγου χρειάζεται να είναι ένα πρόσωπο, με βιογραφικό και προσωπικότητα, που ταυτόχρονα θα αναπτύσσει την υλική και την άυλή του διάσταση στη θεραπεία.

Η ζωή είναι διαδικασία διαρκούς λήψης αποφάσεων, απλών και σύνθετων.
Η λήψη αποφάσεων γίνεται με βεβαιότητα, με ρίσκο ή με αβεβαιότητα.
Οι προσωπικές αποφάσεις που λαμβάνονται με ρίσκο, αξιολογούνται ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος σύμφωνα με τις προσωπικές αξίες μας (θεωρητικές, κοινωνικές, οικονομικές, αισθητικές, πολιτικές, θεολογικές) και τις προηγούμενες εμπειρίες μας.
Ο κίνδυνος προέρχεται από πολλές πηγές: μολυσματικές ασθένειες, ρύπανση του περιβάλλοντος, τεχνολογία, ασφάλεια τροφίμων, φαρμάκων και εμβολίων, φυσικές καταστροφές όπως πλημμύρες, σεισμοί και τυφώνες.
Η λήψη αποφάσεων δυσκολεύεται από την πληθώρα των πληροφοριών που είναι διαθέσιμες, από την έλλειψη πληροφόρησης, την παραπληροφόρηση, τις στερεοτυπικές αντιλήψεις, τη συνήθεια, τους αυτοπεριορισμούς ή τα σφάλματα της σκέψης κλπ.
https://www.clevercareer.gr/cognitivebias.htm
Σύμφωνα με τον WHO (εδώ) τρεις είναι οι παράγοντες που διευκολύνουν την λήψη αποφάσεων κατά τη διάρκεια του COVID-19:
Ο τόπος, η εγγύτητα των ανθρώπων και η χρονική διάρκεια έκθεσης.

Σε αυτό το απαγορευτικό, επιτρέπονται οι λελογισμένες μετακινήσεις
για λόγους υγείας και προμήθειας ειδών πρώτης ανάγκης,
για παροχή βοήθειας σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη,
για σωματική άσκηση, βόλτα και φροντίδα ζώων, φροντίδα φυτών,
για μετάβαση διαζευγμένων και σε διάσταση γονέων, αναγκαία για τη διασφάλιση της επικοινωνίας γονέων και τέκνων.
Μην μας παίρνει το lock (κλείδωμα) από κάτω (down). Μπορούμε να look down προσέχοντας τα όμορφα της φθινοπωρινής πολύχρωμης γης και φυσικά να look up σε ό,τι καλό επιτρέπεται μέχρι να περάσει κι αυτό το απαγορευτικό, προσωρινό είναι, και όλοι να είμαστε καλά. Εξάλλου, όπως πάντα ή ειδικά τώρα, μέσα στα σπίτια μας με τους αγαπημένους μας μπορούμε να κάνουμε δημιουργικά έργα.
#lockdown #clevercareer #mentalhealth #ψυχικήυγεία

Υπάρχει η προσωπική ευθύνη των πολιτών, στους οποίους περιλαμβάνονται ο λαός και η ελίτ -οι εργοδότες, οι επιχειρηματίες, οι επενδυτές- δηλαδή όλες οι κοινωνικές τάξεις (η κατώτερη, η εργατική, η μεσαία, η ανώτερη), που φαίνεται ότι έχουν μεταξύ τους συγκρουόμενα συμφέροντα.
Ευθύνη της Πολιτείας είναι να προστατεύει το συλλογικό συμφέρον (της κοινωνίας, της κοινότητας, του έθνους) τόσο σε επίπεδο διεθνών σχέσεων, όσο σε επίπεδο δημοκρατικών θεσμών/ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και στο επίπεδο της αγοράς/οικονομίας. Το συλλογικό συμφέρον δεν ήταν ποτέ αυτονόητο, αφού υπήρχαν αντικρουόμενα συμφέροντα, αλλά προσδιοριζόταν μέσα από ταξικούς αγώνες, την πάλη των τάξεων. Και ποτέ ως τώρα δεν κατέληξε κάπου αυτή η ιστορία. Η νίκη της μιας πλευράς έδινε πάντα τη σκυτάλη για τη διεκδίκηση της νίκης από την άλλη.
Ίσως τώρα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά στην ανθρώπινη ιστορία, έχουμε την επίγνωση ότι στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν αντικρουόμενα συμφέροντα με τους διπλανούς μας. Πάντα θα υπάρχει ένας εξωτερικός εχθρός λίγο πιο μακριά μας και πάντα θα έχουμε έναν εσωτερικό εχθρό μέσα μας. Μπροστά στις επιδημίες και στις φυσικές καταστροφές όμως ο άνθρωπος τείνει να επιστρέφει στη φύση του που είναι η συλλογική ζωή, η ομαδικότητα, η συνεργασία με τον διπλανό του. Αυτά έχουμε να πετύχουμε για να προάγουμε το κοινό καλό.
Είναι ίδιον των γυναικών να σκέφτονται το κοινό καλό. Γιατί οι γυναίκες έχουν στη φύση τους το καλό και το κακό που μέσα από τη σύνθεσή του οδηγεί στο συλλογικό συμφέρον. Είναι στη φύση των γυναικών να δαμάζουν την κατηγορία και την ενοχή και να την μετουσιώνουν σε δημιουργία. Πιστεύω ότι μετά την πανδημία αυτή είναι η πρόκληση και οι γυναίκες έχουν το λόγο, όχι ως θύματα που καταγγέλουν το θύτη τους, αλλά ως ισότιμοι συμμέτοχοι στη λήψη αποφάσεων στην οικογένεια, στην ύπαιθρο, στην παιδεία, στην τέχνη, στην εργασία, στην επιστήμη, στην τεχνολογία. Ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς.
#ημερατηςγυναικας #womenday